Home Самиздат

 

 
     
     
Ицик Мейерс
(Александр Солдатов)
Сказки на идиш с переводом на русский

די נאַכט־פּאַסטעכקע

 

מאַמעשי, דערצײל מיר אַ מעשׂה. – האָט געבעטן דער קלײנינקער חזקאלע.

מאַך צו די אײגעלעך! – האָט געזאָגט די מאַמע, באַדעקנדיק מיט דער קאָלדרע דעם קלײנינקן חזקאלע. – נו, הער!

”...די גרױסע לנה האָט שפּאַצירט, ניט אײַלנדיק, מיט זײַנע זילבערדיקע שעעלעלע – מיט די שטערנדעלעך אין הימל. און אַרום און אַרום איז גאַנץ שטיל. אַלע זענען שױן געשלאָן. הן דאָס גרעזעלע אין עלד, הן דאָס בײמעלע, װאָס שטײט אױפֿן װעג, הן די פֿײגעלעך אין די נעסט, הן די ישעלעך אינעם ריטשקעלע.

די לנה האָט באַשלאָסן אַ קוק טאָן, װאָס טוט זיך אין די שטיבער. כּידוע, אונטערקוקן זיך אין רעמדע ענצטער – ניט גוט, אָבער דער לנה ס׳איז ניט אַרװערט. זי האָט זיך אַראָפּגעלאָזט נידעריקער און געגעבן אַ קוק אַרײַן אין דעם אָענעם ענצטער אױף דריטן שטאָק.

אינעװײניק, אַרום און אַרום, אין דעם צימער אַרײַן איז געװען אַזאַ ולשטענדיק אָרדענוג, װאָס די לנה האָט זיך אַרקוקט אױף איר. די שפּילעכלעך זענען צעשטעלט װי אין קראָם, דאָס קלײד ציכטיק הענגט אױף דעם אָנלען ון אַ בענקל, די שטעקשיך ליגן אױפֿן קאָברעץ בײַם בעטעלע.

נאָר דאָס מײדעלע שלאָפֿט אומרויִק. זי קערעװעט זיך פֿון אײן זײַט אױף דער אַנדערער, די קאָלדרע האָט אַראָפּגערוקט, די קוטשעראַװע האָר האָבן זיך צעװאָרפֿן אױף אַ קישעלע.

– מע זעט, זי זעט אַ בײזן חלום. – האָט אַ טראַכט געטאָן די לבֿנה.

סאַראַ שײנקײט! דו קערעװע זיך אױס אױף רעכטער זײַט און לײג אַרײַן די הענטעלע אונטער אַ קישעלע. דו ביסט אַ בת־מלכּה! דו װעסט זײַן הײַנט אױף דעם באַל און װעסטו טאַנצן מיט אַ בן־מלך. אָט, זע, גײט אַ בן־מלך!

דאָס מײדעלע האָט זיך אױסגעקערעװעט אױף דער רעכטער זײַט, און אַרײַנגעלײגט די הענטעלעך אונטער אַ קישעלע און געשמײכלט. זי האָט געזען אין חלום אַ בן־מלך.

די לנה האָט שטיל צו רעכט געמאַכט די קאָלדרע, אַ גלעט געטאָן דאָס קעפּעלע, און איז אװעק.

אָט דער קינדערפּלאַץ. די פּוסטע הױדלקעס האָבן אױסגעזען צו זײַן עלנסט. אין דעם זאַמדקאַסטן האָט עמעצער אַרגעסן און אױף אַ בענקעלע ליגט דאָס קרײַדל.

– װעמעס איז דאָס עמערל? װער האָט אַרגעסן דאָס קרײַדל? אַ שאָד, אַז איך שלאָף בײַ טאָג. – האָט זיך מצער געװען די לנה.

איכ׳ל גײן און אָנקוקן אַן אַנדערע שטוב. – און דאָס לנה־ליכט האָט דורכגעגליטשט אין דער אַנדערער שטוב.

אין דעם צימער די לנה האָט דערזען דאָס ייִנגעלע אין אַ בעטעלע. זײַנע אײגעלעך זענען אָן. ער האָט בשום־און ניט געקאָנט אַנטשלאָן װערן.

– מאַך צו די אײגעלעך. – האָט צערטלעך אַ שעפּטשע געטאָן די לבֿנה אין אױער. אַ זיסער חלום אױף דײַן קעפּעלע!

די װיִעלעך פֿון אַ ייִנגעלע האָבן זיך פּאַװאָליע אַראָפּגעלאָזט און האָט צוגעמאַכט די אײגעלעך.

– דו ביסט דער ריטער, װאָס רײַט אױף אַ װײַסן פֿערד, כּדי צו באַפֿרײַען די בת־מלכּה, די פֿאַרשלאָסענע אין דעם שלאָס! לױף צו איר! זי װעט װאַרטן אױף דיר.

די פֿינגערלעך האָבן אָנגעהױבן רירן זיך. דאָס ייִנגעלע  האָט זיך אַנגענומען אין שלאָף פֿאַרן געשפּאַן פֿון אַ פֿערד. דערנאָך זײַן האַנט האָט אַ ציטער געטאָן, און ער איז געשפּרונגען צו דער בת־מלכּה.

– אָט, ס׳איז װױלינקע! לױף, לױף! – האָט אָפּגעזעגנט די לבֿנה מיט אים. – זי װאַרט אױף דיר.

די לבֿנה איז געגאַנגען װײַטער אין הימל מיט זײַנע זילבערדיקע שעפֿעלעך – מיט די שטערנדעלעך פלוצעם זעט, אַז עס פֿאַלט אַראָפּ אַ שטערנדל.

– דאָס שטערנדעלע איז געפֿאַלן צום מזל. – האָט אַ טראַכט געטאָן די לבֿנה. מזל און ברכה אױף זײערע קעפּ!

– און װער שלאָפֿט אין דעם צימער?

די לבֿנה האָט באַלױכטן דעם דיל, און שפּעטער דאָס  בעט. אונטער דער קאָלדרע איז געשלאָפֿן די באָבע. אױף אַ װײַל זי האָט אױפֿגעהױבן דעם קאָפּ און געעפֿנט די אױגן. זי האָט אַ קוק געטאָן אױף דער לבֿנה און װידער אַ מאָל איז אײַנגעשלאָפֿן.

גוטע חלומות אױף דײַן קאָפּ! – האָט געװינטשעװעט די לנה.“

– פֿאַר דער גאַנצער נאַכט  זי איז אױסגעװען אין פֿיל שטיבער, און געהאָלפֿן פֿיל קינדער אַנטשלאָפֿן צו װערן. און אױך, דו, מײַן חזקאלע, מאַך צו די אײגעלעך. און די זיסע חלומות. אױף דײַן קעפּעלע! אַ גוטע נאַכט!

 

דעם 11טן יאַנואַר פֿון 2006 יאָר

י׳א טבֿת תשס״ו – 5766 יאָר


ДИ НАХТ-ПАСТЭХКЕ

 

– Мамеши, дэрцейл мир а майсэ. – hот гебэтн дэр клэйнинкер Хацкелэ.

– Мах цу ди эйгелэх! – hот гезогт ди мамэ, бадэкндик мит дэр колдрэ дэм клэйнинкн Хацкелэ. – Ну, hэр:

«…Ди гройсэ лэвонэ hот шпацирт, нит айлндик, мит зайнэ зилбэрдике шефэлэх – мит ди штэрндэлэх ин hимл. Ун арум ун арум из ганц штил. Алэ зэнэн шойн гешлофн. hэйн дос грэзэлэ ин фэлд, hэйн дос бэймэлэ, вос штэйт афн вэг, hэйн ди фэйгелэх ин ди нэст, hэйн ди фишелэх ин дэм ричкелэ.

Ди лэвонэ hот башлосн а кук тон, вос тут зих ин ди штибэр. Кейедуэ, унтэркукн зих ин фрэмдэ фэнцтэр – нит гут, Обэр дэр лэвонэ сиз нит фарвэрт. Зи hот зих аропгелозт нидэрикер ун гегебн а кук арайн ин дэм офэнэм фэнцтэр аф дритн шток.

Инэвэйник, арум ин арум, ин дэм цимэр из гевэн аза фулштэндике ордэнунг, аз ди лэвонэ hот зих фаркукт аф ир. Ди шпилэхлэх зэнэн цештэлт ви ин кром, дос клэйдл цихтик hэйнгт аф дэм онлэн фун а бэйнкл, ди штэкших лигн афн кобрэц бам бэтэлэ.

Нор дос мэйдэлэ шлофт умруик. Зи керэвэт зих фун эйн зайт аф дэр андэрэр, ди колдрэ hот аропгерукт ун ди кучеравэ hор hобн зих цеворфн аф а кишелэ.

– Мэ зэт, зи зэт а бэйзн холэм. – от а трахт гетон ди левонэ.

– Сара шейнкейт! Ду керэвэ зих ойс аф дэр рэхтэр зайт ун лэйг арайн ди hэнтэлэх унтэр а кишелэ. Ду бист а басмалке! Ду вэст зайн hайнт аф дэм бал ун вэсту танцн мит а бэнмэйлэх. От, зэ, гейт а бэнмэйлэх!

Дос мэйдэлэ hот зих ойсгекерэвэт аф дэр рэхтэр зайт, ун арайнгелэйгт ди hэнтэлэх унтэр а кишелэ ун гешмэйхлт. Зи hот гезэн ин холэм а бэнмэйлэх.

Ди лэвонэ hот штил цу рэхт гемахт ди колдрэ, а глет гетон дос кепэлэ, ун из авэк.

От дэр киндэрплац. Ди пустэ hойдлкес hобн ойсгезэн цу зайн элнст. Ин дэм замдкастн hот эмэцер фаргесн дос эмэрл. Ун аф а бэйнкелэ лигт дос крайдл.

– Вэмэс из дос эмэрл? Вэр hот фаргесн дос крайдл? А шод, аз их шлоф батог. – hот зих мэцаэр гевэн ди лэвонэ

– Ихл гейн ун онкукн ан андэрэ штуб. – ун дос лэвонэ-лихт hот дурхгегличт ин дэр андэрэр дирэ.

Ин дэм цимэр ди лэвонэ hот дэрзэн дос йингелэ ин а бэтэлэ. Зайнэ эйгэлэх зэнэн офн. Эр hот бэшум-ойфн нит геконт антшлофн вэрн.

– Мах цу ди эйгэлэх, - hот им цертлэх а шепче гетон ди лэвонэ ин ойер. А зисэр холэм аф дайн кепэлэ.

Ди виэлэх фун а йингелэ hобн зих паволе аропгелозт ун hот цугемахт ди эйгелэх.

– Ду бист дэр ритэр, вос райт аф а вайсн ферд, кедэй цу бафрайен ди басмалке, ди фаршлосэнэ ин дэм шлос! Лойф цу ир! Зи вэт вартн аф дир.

Ди фингерлэх hобн онгеhойбн рирн зих. Дос йингэлэ hот зих онгенумэн ин шлоф фарн гешпан фун а фэрд. Дэрнох зайн hант hот а цитэр гетон, ун эр из гешпрунген цу дэр басмалке.

– От, сиз войлинке! Лойф, лойф! - hот опгезэгнт ди лэвонэ мит им. – Зи варт аф дир.

Ди лэвонэ из геганген вайтэр ин hимл мит зайнэ зилбэрдике шефэлэх – мит ди штэрндэлэх. Плуцем зэт, аз эс фалт ароп а штерндл.

– Дос штэрндэлэ из гефалн цум мазл. – hот а трахт ди лэвонэ. – Мазл ун брохэ аф зэйерэ кэп!

– Ун вэр шлофн ин дэм цимэр?

Ди лэвонэ hот балойхтн дэм дил, ун шпэтэр дос бэт. Унтэр дэр колдрэ из гешлофн а бобэ. Аф а вайл зи hот уфгеhойби дэм коп ун геэнфнт ди ойгн. Зи hот а кук гетон аф дэр лэвонэ ун видэрамол из айнгешлофн.

– Гутэ халоймэс аф дайн коп! – hот гевинчевэт ди лэвонэ…»

– Фар дэр ганцер нахт зи из ойсгевэн ин фил дирэс, ун hот геhолфн фил киндэр антшлофн цу вэрн. Ун ойх, ду, майн Хацкелэ,  мах цу ди эйгэлэх. Ун ди зисэ халоймэс аф дайн кепэлэ. А гутэ нахт!

 

Дэм 11тн януар фун 2006 йор

י׳א טבֿת תשס״ו – 5766 יאָר


НОЧНАЯ ПАСТУШКА

 

– Мама, расскажи мне сказку, – попросил маленький Хацкеле.

– Глазки закрывай! – сказала мама, укрывая одеялом маленького Хацкеле. – Вот, слушай!

«…Большая луна не спеша, гуляла со своими серебристыми овечками – звёздочками по небу. А вокруг тишина. Уже давно все спят. И травинка в поле, и деревце, что стоит на дороге, и птички в гнёздах, и рыбки в речке.

Решила Луна она посмотреть, что делается в домах. Как известно, подглядывать в чужие окна нехорошо, но луне не возбраняется. Она спустилась пониже и заглянула в открытое окошко на третьем этаже.

В комнате был повсюду полный порядок, что Луна загляделась. Игрушки расставлены как в магазине, платье аккуратно висит на спинке стула, домашние тапочки стоят на коврике у кроватки.

Только девочка спит тревожно. Ворочается с боку на бок, одеяло сползло, а кучерявые волосы разметались по подушке.

– Видно сниться ей страшный сон, – подумала Луна.

– Что за красота! Повернись на правый бочок, положи ручки под подушку. Ты принцесса! Ты будешь на балу и потанцуешь с принцем. Вот, смотри, принц идёт!

Девочка повернулась на бочок, положила ручки под подушку и улыбнулась. Она увидела во сне принца.

Луна тихо поправила одеяло, погладила ее волосы и удалилась.

Вот детская площадка. Пустые качели казались одинокими. В песочнице кто-то забыл ведерко. А на скамейке лежит мелок.

– Чьё ведерко? Кто забыл мел? Жаль, что я днём сплю, – огорчилась Луна.

– Пойду, посмотрю другой дом, – и лунный свет скользнул в другой квартире.

В комнате увидела мальчика в кроватке Луна. Глаза его были открыты. Он никак не мог уснуть.

– Закрой глазки, - нежно шепнула  Луна ему на ушко. – Пусть тебе приснится сладкий сон.

Реснички мальчика медленно опустились, и глазки закрылись.

– Ты рыцарь, скачущий на белом коне, чтобы освободить принцессу, заточенную в замке! Беги к ней! Она будет тебя ждать.

Пальчики зашевелились – это мальчик взялся во сне за сбрую коня. Потом его рука дёрнулась, и он поскакал к принцессе.

– Вот и славненько. Беги, беги, - попрощалась Луна. – Она тебя ждёт.

Луна пошла дальше со своими серебристыми овечками – звёздочками. Вдруг видит, что упала звёздочка.

– Звёздочка упала на счастье, – подумала Луна. – Да снизойдут на их счастье и удача!

– А кто спит в этой комнате?

Луна осветила пол, а потом кровать. Под одеялом спала бабушка. На мгновение она подняла голову и открыла глаза. Посмотрев на Луну, она снова уснула.

– Приятных сновидений! – Пожелала Луна…»

– За ночь она побывала во многих квартирах, и многим детям помогла уснуть. Закрой и ты, мой Хацкеле, глазки. И пусть тебе приснятся сладкие сны. Спокойной ночи!

 

11-го января 2006 года

11-го дня месяца Тевет 5766 года

     
 
All rights reserved © by JEWNIWERSE.RU