מיין בייט

Мой вклад в будущий женский клуб:
Я решил дать целый ряд слов и понятий, которые, как я считаю, необходимы для деятельности дамского клуба, члены которого хотят, к тому же, изучать идиш. Надеюсь, что меня не обвинят в мужском шовинизме.

שפייז און שפייז-ארטיקלען (шпайз ун шпайз-артиклен) - пища и пищевые продукты:

(ברויט(דאס - бройт(дос) - хлеб - ср.род.
( -מילך- (דאס -милх - молоко ср.род
( פלייש (דאס -флэйш - мясо - ср. род
מילכיק -милхик -молочный
פליישיק - флэйшик - мясной
פליישיקער, פליישיקע - флэйшикер, флэйшике - мясной, мясная
די )הון ) -hun(ди)(а) - курица. די(определённый артикль) א - неопределённый артикль.
(האן (דער -hon -петух(мужской род). א האן и דער האן - опять определённый и неопределённый артикль.
הינער-פלייש или הינערשע פלייש - куриное мясо
( - קאלב-פלייש(דאס- калб-флэйш -телятина - ср.род
(רינד-פלייש(דאס- ринд-флэйш - говядина
די:wink:פוטער ) - ди путэр - масло(животное) , женский род
( אייל- (דאס - растительное масло - средний род
( איי(די - эй- яйцо
אייער -эйер - яйца
(פיש(דער - дэр фиш - рыба- мужской род
די פיש - рыбы - мн. число
(טיי (די -тэй - чай - женский род
(קאווע(די - кавэ - кофе - женский род.
(וויין(דער - вайн - вино - мужской род
(משקה(די - машке - напиток - женский род
(בראנפן(דער - бранфн, можно сказать и бронфн - водка - мужской род

געריכטן - блюда:
קניידלעך- кнэйдлэх- клёцки, кнедлики
פלייש-קניידלעך - флэйш-кнэйдлэх - мясные клёцки
בולבע - קניידלעך - бульбэ кнэйдлэх - картофельные клёцки
(פאנקאכן(דער - фанкохн - яичница - мужской род
(פרעזשעניצע(די - преженицэ - глазунья- женский род
(ווורשט(דער - вуршт - колбаса - мужской род
ווורשטלעך - вурштлэх - колбаски, сосиски

На сегодня хватит, завтра продолжу.
Йоэль и Симулякрум приглашаются добавить к списку пищевых продуктов, потому, что всего не упомнишь.






[ This message was edited by: leib on 2002-09-25 01:44 ]

דרייצנטע

א יידענע האט גערופן איר מאן צו א דין- תורה, ווו זי האט זיך באקלאגט, אז דער מאן רירט זיך נישט צו צו איר שוין א לענגערע צייט. פרעגט דער רב דעם מאן: ס'טייטש, ווי טוט מען אזוינס? ענטפערט דער מאן: "וואס זאל איך טאן? איך ארבעט כמעט 16 שעה א טאג, איך קום שפעט אין אנוונט אהיים, אן אויגעמאטערטער, כ'ווארף זיך אנידער אין בעט אריין, איך שלאף א דריי שעה,דאן שטיי איך אויף אזייגער פיר באגינען און גיי ווידער צו דער ארבעט, און אזוי טאג איין טאג אויס. שבת שלאף איך זיך אויס פאר דער גאנצער וואך
און זונטיק ווידער דאס זעלבע
זאגט דער רב: "איך פארשטיי, אבער דאך... וואס איז מכוח דער מצווה פרו ורבו? מען טאר דאך נישט...אסור
דער רב האט א טראכט געטאן און געזאגט: איך האב א לייזונג פאר דיר און פאר איר. דו וועסט זיין מיט דיין פרוי יעדן ראש חודש און יעדן אמצע חודש
זאגט דער מאן: יעדן ראש חודש און יעדן אמצע חודש, דאס וועל איך זיך באמיען צו טאן
רופט דער רבי אריין דאס ווייבל און ער זאגט איר: נו, ווייבעלע, אלץ איז אין ארדנונג. דיין מאן וועט זיין מיט דיר יעדן ראש חודש און יעדן אמצע חודש
זאגט די יידענע: רבי,וואס ווילט איר פון מיר, איך בין דאך א פראסטע יידענע, כ'קען נישט קיין לשון קודש, כ'ווייס נישט דעם טייטש פון ראש חודש און אמצע חודש. זאגט זשע מיר אויף א פשוט יידיש-לשון, וויפל מאל אין דער נאכט

К сожалению, никак не получается поставить кавычки и прочие знаки препинания на нужном месте.
Если будут вопросы - спрашивайте.Хочу увидеть попытки перевода, ежели иакие попытки будут, с удовольствием начну словесно-грамматический разбор этого рассказа, ежели таких попыток не будет, то я не трактор, трактор он железный, вот, пускай и работает, а я зря сотрясать воздух не намерен.

[ This message was edited by: leib on 2002-09-19 23:55 ]

צוועלפטע

חיים האט סוף כל סוף באשלאסן צו הייראטן דולצינעע. איר טאטע איז נישט געווען צו גליקלעך פון אזא שידוך, ווייל ער האט גוט געדענקט די חרפה אין שיל, ווען חיים האט נישט געוווסט וואס צו טאן, בעת מען האט אים מכבד געווען מיט א עליה.אבער דער טאטע האט גוט פארשטאנען, אז קיין אנדער ברירה איז נישטא, ווייל נאך דעם טעראר-אקט איז דאס פנים פון דולצינעע אפגעברענט געווארן און זי וואלט שוין געמעגט הייסן נישט דולצינעע, נאר קוואזימאדע. נאך דער ערשטער נאכט האט דולצינעע דערציילט איר טאטן, אז חיים האט זי גענומען פינף מאל טראץ דעם, וואס אין דער ערשטער נאכט מעג מען בלויז איין מאל

פרעגט דער טאטע חיימען: ס'טייטש, צי דען ווייסטו נישט, אז עס שטייט געשריבן, אז מען מעג בלויז איין מאל? -יא, האט געענטפערט חיים, עס שטייט טאקע געשריבן, נאר ביי מיר שטייט אויך



Cловарик слов и выражений:

סוף כל סוף (соф кол соф) - наконец-то, в конце-концов

באשלאסן - (башлосн) - решил

באשלוס- решение

באשליסן - решить, решать

איך באשליס - я решаю

דו באשליסט -ты решаешь

ער, זי באשליסט - он, она решает

מיר באשליסן - мы решаем

איר באשליסט - вы решаете

זיי באשליסן- они решают



הייראטן - (heyratn) вытупить в брак, הייראט (heyrat) - брак

גליקלעך - счастлив, счастливый, от גליק - счастье

חרפה -(харпэ) - позор



Время позднее- пора идти спать. Завтра продолжу разбор текста, на прощанье только вот: выражение - שטייט געשריבן - написано. Дословно получается неудобопереваримое "стоит написано", кстати в этом и заключается вся пуэнта рассказика.

Попробуйте, всё же, перевести на русский самостоятельно.

[ This message was edited by: leib on 2002-11-03 23:43 ]

факультативное чтение 2

Привожу стихотворение Лейвика. Х(ה ) Лейвик - классик современной поэзии на идиш.Был членом Бунда, сидел в Бутырской тюрьме, был сослан в Сибирь, бежал в США. Нижеприведённое стихотворение написал в 1947 после посещения лагерей для перемещённых лиц в Германии.

יידן זינגען: אני מאמין

יידן זינגען אין די בונקערס:אני מאמין
בביאת המשיח, אף על פי
אף על פי שהתמהמה אני מאמין
ער וועט קומען סיי פון דארטן סיי פון הי

יידן זינגען אין א לאגער:אני מאמין
אני מאמין, אני מאמין אף על פי
און אפילו, אז ער זאמט זיך - אני מאמין
אני מאמין, ווי א מאמין, א די פי

לאמיר זינגען איצטער אלע: אני מאמין
אויב מיר זינגען עס ניט- זינגט זיך עס סיי ווי
סיי אין אוונט , סיי באגינען - אני מאמין
אף על פי שהתמהמה - אף על פי

ער וועט קומען, ער מוז קומען- אני מאמין
פרעגט ניט קיינער, פרעגט ניט קיינעם ווען און ווי
יידן זינגען: אני מאמין, אני מאמין
אט-אט קומט ער, אט -אט איז ער שוין דא הי

Так как это не урок, а факультативное чтение, то поясню всего лишь одно выражение: די.פי.- ди.пи.(D.P) - перемещённое лицо.

[ This message was edited by: leib on 2002-06-26 01:51 ]

צענטע לעק

צענטא לעקציע - Десятый урок

טראָץ דעם,װאָס דוּלצינעע איז פֿאַרבליבן מיט אַן אָפּגעברענט פּנים נאָך דעם טעראָר-אָנגריף האָט חײם זיך שטאַרק פֿאַרליבט אַין אַיר. זי האָט אים פֿאַרבעטן צוּ זיך אַהײם אַױף שבת,כדי צוּ באַקענען אַים מיט אַירע עלטערן. בעסער װאָלט זי דאָס נישט געטאָן. איר טאטע האָט גענומען דעם בחור אין שול, ווו מען האָט אים מכבד געווען מיט אן עליה. דער תחשיט האָט בכלל נישט געװוּסט,װאָס פֿאַר אַ חײה אַיז דאָס עליה און עס איז געװאָרן אױס שידוּך

Теперь я дам словарик и пояснения слов без огласовки - их вы найдёте в тексте. Итак:
טראץ דעם - несмотря на
וואס- что

פארבליבן - осталась, остался. Неопределённая форма - פארבלייבן - фарблайбн.
Это одна из форм слова בלייבן - блайбн - остаться
אפגעברענט -обожжённый - это прилагательное среднего рода.
Мужской род -אפגעברענטער
Женский род - אפגעברענט
Инфинитив - אפברענען







А теперь обратите внимание: דאס פנים ברענט אפ - лицо подвергается ожогу.
דאס הויז ברענט אפ - дом сгорает. Как видите, префикс אפ (оп) отделяется от слова אפברענען,אפגעברענט
טעראר-אנגריף - террор и есть террор, а вот אנגריף-нападение, атака.
שטארק - сильно, крепко
זיך פארליבט -влюбиться - страдательная форма с употреблением местоимения זיך
ליבן - любить

Обратите внимание : ער האט זיך פארליבט אין איר - он влюбился в неё
и ער האט זי ליב - он любит её, т. е. в одном случае употребляется איר , в другом случае זי
פארבעטן - пригласить, в данном случае זי האט אים פארבעטן это слово прошедшего времени, которое убразуется с помощью האט
Есть синоним слова פארבעטן - איינלאדן
איינלאדן - айнладн
Ну, такие слова как טאטע - отец
אהיים - домой, от היים - дом, думаю все знают.
עלטערן родители
שול - в данном случае это синагога.Очень часто для обозначения синагоги и для того, чтобы отличить синагогу от обычной школы говорят (даже литваки) שיל
Вообще слово школа употребляется в смысле синагога из -за того, что правильнее сказать בית המדרש (бейсмедреш), т.е. студия, учебное заведение , т.к. в синагоге изучают Тору.
בעסער - лучше
בעסער וואלט זי דאס נישט געטאן - лучше бы она этого не делала.
וואלט - бы
חייה - зверь.Это слово ивритского происхождения( אט אזוי וויל איך, יואל, נישט לשון קודש, נאר עברית
תחשיט - (тахшит) - драгоценность, в данном случае это имеет иронический привкус.
עליה - дословно поднимание. В данном случае приглашению к свитку Торы для чтения еженедельной главы.
שידוך - сватовство. מכבד געווען - угощение, в данном случае оказание чести.Это форма прошедшего времени. Настоящее время - מכבד זיין
Ну-с, попытайтесь хоть бы на этот раз перевести уже почти переведённый текст.



[ This message was edited by: leib on 2002-05-13 01:25 ]

[ This message was edited by: leib on 2002-05-13 01:34 ]

[ This message was edited by: leib on 2002-05-14 02:44 ]